Við höfum séð að Galatabókin var ein ákafasta bréf Páls til frumkirkjunnar sennilega að hluta til vegna þess að hún var sú fyrsta sem hann skrifaði. Þegar við förum yfir í 4. kafla byrjum við hins vegar að sjá umhyggju og umhyggju postulans fyrir trúuðum í Galatíu að slá í gegn.
Við skulum grafa okkur saman. Og eins og alltaf er góð hugmynd að lesa kaflann áður en lengra er haldið.
Yfirlit
Fyrsti hluti þessa kafla lýkur rökréttum og guðfræðilegum rökum Páls gegn gyðingatökumönnunum þeim sem höfðu ranglega kennt Galötumönnum að leita hjálpræðis með hlýðni við lögin, frekar en fyrir Krist. Ein helsta röksemd gyðingatökumanna var að trúaðir gyðingar höfðu yfirburði tengsl við Guð. Gyðingar höfðu fylgst með Guði í aldaraðir, fullyrtu þeir; Þess vegna voru þeir þeir einu sem voru hæfir til að ákvarða bestu aðferðirnar til að fylgja Guði á sínum tíma.
Páll lagðist gegn þessum rökum með því að benda á að Galatíumenn hefðu verið ættleiddir í fjölskyldu Guðs. Bæði Gyðingar og heiðingjar voru þrælar syndarinnar áður en dauði og upprisa Jesú opnaði dyrnar fyrir þátttöku þeirra í fjölskyldu Guðs. Þess vegna voru hvorki Gyðingar né heiðingjar betri en hinir eftir að hafa hlotið hjálpræði fyrir Krist. Báðir höfðu fengið sömu stöðu sem börn Guðs (v. 1-7).
Miðhluti kafla 4 er þar sem Páll mýkir tón sinn. Hann bendir á fyrri tengsl sín við Galatísku trúmennina a tíma þar sem þeir höfðu annast hann líkamlega jafnvel þegar hann kenndi þeim andlegan sannleika. (Flestir fræðimenn telja að Paul hafi átt erfitt með að sjá á tímum sínum með Galatíumönnum; sjá v. 15).
Páll lýsti djúpri ástúð sinni og umhyggju fyrir Galásum. Hann hvatti einnig til júdóbúðanna enn og aftur fyrir að reyna að draga úr andlegum þroska Galatíumanna einfaldlega til að efla eigin dagskrá gegn honum og starfi hans.
Í lok 4. kafla notaði Páll aðra mynd úr Gamla testamentinu til að sýna aftur að við tengjumst Guði með trú, ekki með hlýðni við lögin eða eigin verk okkar. Nánar tiltekið, líkti Páll saman lífi tveggja kvenna Sarah og Haga frá leið aftur í 1. Mósebók í því skyni að koma á framfæri:
21 Segðu mér, ykkur sem viljið vera undir lögunum, heyrirðu ekki lögin? 22 Því að það er ritað að Abraham eignaðist tvo syni, annan af þræli og hinn af frjálsri konu. 23 En sá sem þrællinn er fæddur eftir áreiti holdsins en sá af frjálsu konunni fæddist sem afleiðing loforðs. 24 Þetta eru líkingar, því konurnar eru fulltrúar sáttmálanna tveggja.
Galatabréfið 4: 21-24
Paul var ekki að bera saman Söru og Haga sem einstaklinga. Frekar, hann sýndi að sönn börn Guðs hafa ekki alltaf verið frjáls í sáttmálasambandi sínu við Guð. Frelsi þeirra var afleiðing loforðs og trúfestu Guðs Guð lofaði Abraham og Söru að þau eignuðust son og að allar þjóðir jarðarinnar yrðu blessaðar í gegnum hann (sjá 1. Mósebók 12: 3). Sambandið var algjörlega háð því að Guð valdi þjóð sína með náð.
Þeir sem reyndu að skilgreina hjálpræði með því að halda lögin gerðu sjálfir þræla að lögunum, rétt eins og Hagar var þræll. Og vegna þess að Hagar var þræll var hún ekki hluti af loforði Abrahams.
Lykilvers
19 Börnin mín, ég þjáist aftur af verkjum vegna ykkar þar til Kristur myndast í ykkur. 20 Mig langar til að vera með þér núna og breyta tónn mínum, því ég veit ekki hvað ég á að gera við þig.
Galatabréfið 4: 19-20
Páll hafði miklar áhyggjur af því að Galatverjar forðast að vera dregnir inn í ranga tjáningu kristninnar sem myndi skaða þá andlega. Hann bar saman ótta sinn, tilhlökkun og löngun til að hjálpa Galatíumönnum við konu sem var að fæða.
Lykilþemu
Eins og með áðurnefnda kafla, þá er meginþemað í Galatabréfinu 4 andstæða milli upprunalegrar boðunar Páls um frelsun í gegnum trú og hinna nýju, rangu yfirlýsinga af gyðingatökumönnunum um að kristnir menn verði einnig að hlýða lögum Gamla testamentisins til að frelsast. Páll fer í nokkrar mismunandi áttir allan kaflann, eins og getið er hér að ofan; sá samanburður er þó aðal þema hans.
Annað þema (tengt aðal þema) er breytilegt milli kristinna gyðinga og heiðingja kristinna. Páll gerir það skýrt í þessum kafla að þjóðerni leikur ekki þátt í sambandi okkar við Guð. Hann hefur ættleitt Gyðinga og heiðingja í fjölskyldu sína á jöfnum kjörum.
Að lokum, Galatabréfið 4 greinir frá raunverulegri umönnun Páls fyrir velferð Galatíumanna. Hann hafði búið meðal þeirra á fyrri trúboðsferð sinni og hann hafði djúpa löngun til að sjá þau halda réttri sýn á fagnaðarerindið svo að þeim yrði ekki villst.